Na podstawie przeprowadzonego badania lekarskiego (wywiad i badanie fizykalne) oraz ewentualnie badań dodatkowych (np. rentgenowskich) istnieje u Pacjenta podejrzenie choroby w obrębie przełyku, żołądka lub dwunastnicy. Panendoskopia jest najskuteczniejszą metodą diagnostyczną oceniającą części przewodu pokarmowego. Dodatkowo w razie potrzeby istnieje możliwość pobrania wycinków celem stwierdzenia obecności bakterii Helicobacler pylori, odpowiedzialnej za nawrotowość wrzodów, lub też oceny mikroskopowej w przypadku stwierdzenia wrzodu żołądka, polipa, lub innych zmian, co ma zasadnicze znaczenie dla wyboru późniejszych metod leczenia. Brak obecnie innego badania o podobnych możliwościach diagnostycznych.

Przed badaniem gastroskopowym należy pozostawać przez 6 godzin na czczo - nie przyjmować posiłków, napojów, leków.

Badanie jest zwykle przeprowadzane w pozycji leżącej na lewym boku. Wcześniej należy usunąć ewentualne protezy zębowe. Po miejscowym znieczuleniu gardła za pomocą lignokainy w aerozolu lekarz zakłada miedzy szczeki plastikowy ustnik (dla ochrony delikatnego instrumentu). Następnie wprowadza do jamy ustnej i gardła fiberoskop średnicy około l cm, prosząc jednocześnie o wykonanie ruchu połykowego. Moment ten może być nieprzyjemny i dawać uczucie duszenia; wymaga współpracy pacjenta z lekarzem wykonującym badanie. Oglądanie wnętrza przewodu pokarmowego trwa zwykle kilka minut, jest w niewielkim stopniu nieprzyjemne, ale w zasadzie bezbolesne, podobnie, jak pobieranie wycinków. Instrument służący do badania jest każdorazowo specjalnie dezynfekowany, dlatego też zainfekowanie chorego w trakcie badania jest praktycznie niemożliwe. Wycinki błony śluzowej pobiera się sterylnymi szczypczykami, co również zabezpiecza przed zakażeniem.

Powikłania panendoskopii zdarzają się niezwykle rzadko. Niemniej jednak pełnego powodzenia tego badania, jak również jego absolutnego bezpieczeństwa nie jest w stanie zagwarantować żaden lekarz. Wyjątkowo może nastąpić przedziurawienie ściany przewodu pokarmowego (zwłaszcza przełyku w około 0,05% badań). Niekiedy może też dojść do krwawienia, głównie po pobraniu wycinków. Powikłania takie zwykle wymagają szybkiego leczenia operacyjnego. Bardzo rzadko dochodzi do objawów ze strony innych układów i narządów, takich, jak zaostrzenie choroby wieńcowej, atak astmy lub padaczki, nawet zatrzymanie akcji serca. Aby ograniczyć do minimum niebezpieczeństwo krwawienia, oraz zmniejszyć ryzyko związane z podawaniem środków znieczulających należy lekarzowi przekazać odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy istnieje u Pani / Pana zwiększona skłonność do krwawień, szczególnie po drobnych skaleczeniach, po usunięciu zębów, bądź skłonność do powstawania sińców po niewielkich urazach mechanicznych?
2. Czy występowały u Pani / Pana objawy uczulenia na środki spożywcze lub lecznicze?
3. Czy pobiera Pani / Pan leki wpływające na krzepliwość krwi (np. aspiryna, dikumarol itp.)?
4. Czy nie dolega Pani / Pan choroba oczu (jaskra)?

Z powodu miejscowego znieczulenia gardła nie wolno przez 2 godziny po badaniu jeść ani pić aby uniknąć zadławienia. Należy także informować swego lekarza, jeśli w ciągu kilku godzin będą odczuwane silne bóle jamy brzusznej, bądź pojawi się czarny stolec. O wystąpieniu innych niejasnych objawów również należy poinformować lekarza.

Na podstawie wykonanych badań i wywiadu lekarskiego podejrzewane jest u Pacjenta istnienie zmian chorobowych w obrębie jelita grubego. W celu dokładnego określenia tych zmian lub wykluczenia ich istnienia przed ewentualną terapią należy wykonać badania diagnostyczne. Istnieją dwa sposoby badania: (1) poprzez endoskopową ocenę jelita grubego, bądź (2) radiologiczna za pomocą środka kontrastowego wprowadzanego doodbytniczo. Zastosowanie techniki endoskopowej najczęściej nie wywołuje dolegliwości bólowych lub są one niewielkie, a sama ocena jelita jest znacznie dokładniejsza niż w badaniu RTG. W znacznym stopniu eliminuje możliwość pominięcia zmian chorobowych. W większości przypadków nie wymaga znieczulenia ogólnego. Nie bez znaczenia jest możliwość kojarzenia badania diagnostycznego (kolonoskopia) z ewentualnym równoczesnym zabiegiem terapeutycznym (np.: odcięcie polipów), w razie wykrycia tego typu zmiany, co nie jest możliwe w badaniu RTG.

1. Dieta

   • 3 dni przed badaniem: nie jedz pieczywa z ziarnami, owoców pestkowych (np. winogrona, pomidory, kiwi, truskawki), nasion siemienia lnianego, maku, sezamu. Pestki i nasiona zalegające w jelicie utrudnią wykonanie badania.
   • 1 dzień przed badaniem:
     • śniadanie powinno być lekkostrawne np. bułka lub kromka chleba z masłem, z serem, jajkiem na twardo, plastrem wędliny, dowolna ilość wody, herbaty, kawy bez fusów (czarnej lub z mlekiem), klarownego soku.
     • Ok. godz. 13.00-15.00 możesz zjeść zupę typu krem lub przecedzony bulion.
     • Od godz. 15.00 nie jedz już żadnych posiłków. Możesz pić klarowne płyny: wodę, herbatę, sok i ssać landrynki.
   • W dniu badania:
     • Nie jedz żadnych posiłków.
     • Możesz ssać landrynki.
     • Możesz pić dowolną ilość klarownych napojów np. woda, herbata do 4 godz. przed wyznaczoną godziną badania.

2. Preparat

   W celu przeprowadzenia badania należy się przygotować stosując preparat przeczyszczający., np. preparat 1 lub preparat 2 (kliknij w słowo "preparat", aby pobrać sposób przygotowania z jego pomocą). Najlepszy efekt oczyszczenia jelita uzyskuje się przyjmując preparat w dwóch dawkach, w odstępach 6-8 godzin.

 

Prosimy o dokładne przestrzeganie zaleceń, gdyż niedostateczne przygotowanie do badania skutkuje:

• Ryzykiem przeoczenia zmian w jelicie
• Wydłużeniem czasu trwania badania
• Koniecznością powtórzenia badania
• Potencjalne ryzyko zwiększenia powikłań

Badanie wykonuje się po odpowiednim przygotowaniu, polegającym na oczyszczeniu z resztek pokarmowych jelita najczęściej za pomocą doustnie podawanych środków przeczyszczających, wspomaganych przez wlewy lub wlewki doodbytnicze. Przygotowanie rozpoczyna się w przeddzień zabiegu, kiedy chory musi powstrzymać się od jedzenia i picia innych płynów niż służące do oczyszczenia jelita. W rzadkich przypadkach, ze względu na stan ogólny pacjenta uniemożliwiający tego typu przygotowanie, czyszczenie jelita polega na kilkudniowej głodówce, połączonej z licznymi doodbytniczymi wlewami czyszczącymi. Samo badanie wykonywane jest przy zastosowaniu giętkiego kolonoskopu, który wprowadza się przez odbyt do jelita grubego. Zabieg może być okresami bolesny: ewentualny ból trzeba odróżniać od stale występującego wzdęcia wynikającego z podawania powietrza do światła jelita (dla jego pełnej oceny) należy zgłosić lekarzowi, a jego stałe utrzymywanie się może być wskazaniem do odstąpienia od dalszej oceny jelita. Instrument służący do kolonoskopii jest specjalnie dezynfekowany przed każdym badaniem, dlatego też zainfekowanie jest praktycznie niemożliwe. W razie potrzeby pobiera się ze zmian chorobowych wycinki do oceny histopatologicznej. Służą do tego sterylne szczypczyki, co również chroni przed zakażeniem.

Powodzenia badania oraz pełne bezpieczeństwo nie mogą być zagwarantowane przez żadnego lekarza. Powikłania zdarzają się jednak niezmiernie rzadko (0,35%). Należą do nich: przedziurawienie ściany przewodu pokarmowego (0,14-0,18%), krwawienie (0,008%), które zwykle wymagają natychmiastowej operacji. Opisywane były także pojedyncze przypadki odruchowego zatrzymania akcji serca. Śmiertelność z tych powodów jest jeszcze rzadsza. Aby ograniczyć do minimum niebezpieczeństwo krwawienia i przedziurawienia jelita oraz zmniejszyć ryzyko związane z podawaniem środków znieczulających bądź anestezjologicznych, należy lekarzowi przekazać odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy istnieje u Pani / Pana zwiększona skłonność do krwawień, szczególnie po drobnych skaleczeniach, po usunięciu zębów, bądź skłonność do powstawania sińców po niewielkich urazach mechanicznych?
2. Czy występowały u Pani / Pana objawy uczulenia na środki spożywcze lub lecznicze?
3. Czy pobiera Pani / Pan leki wpływające na krzepliwość krwi (np. aspiryna, dikumarol itp.)?
4. Czy nie dolega Pani / Pan choroba oczu (jaskra)?

W przypadku stosowania znieczulenia nie wolno jeść ani pić przez okres 2 godzin po zabiegu. Należy także informować swego lekarza o wystąpieniu innych niejasnych objawów również należy poinformować lekarza.

Wskazaniami do wykonania testu są uporczywe wzdęcia, biegunki i bóle brzucha.

Wodorowy test oddechowy (WTO) pozwala określić poziom wodoru w wydychanym powietrzu, po podaniu pacjentowi węglowodanów (cukrów). Wodór jest wytwarzany w procesie fermentacji przez bakterie obecne w jelicie grubym i cienkim. W przebiegu niektórych chorób część węglowodanów przyjętych z pokarmem nie zostaje strawiona i ulega nadmiernej fermentacji. Ma to miejsce w różnych rodzajach nietolerancji cukrów. W ten sposób, przy pomocy specjalnej aparatury, jesteśmy w stanie zdiagnozować nietolerancję:

• laktozy,
• fruktozy,
• sorbitolu,
• oraz przerost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO).

• Trzy dni przed badaniem:

  Przerwać stosowanie leków, takich jak: witaminy, aspiryna, antybiotyki, środki przeczyszczające. Pozostałe leki należy przyjmować bez zmian.

• Dzień przed badaniem:

  Nie spożywać produktów takich jak cebula, por, czosnek, kapusta, fasola, groch czy jakiekolwiek marynowane lub kiszone warzywa. Unikać mleka i soków owocowych. Ostatni (lekkostrawny) posiłek zjeść co najmniej 14h przed badaniem! W czasie 14 godzin przed badaniem można jedynie pić wodę niegazowaną. 12 godzin przed badaniem nie wolno żuć gumy do żucia oraz palić tytoniu.

• W dniu badania:

  Przed testem należy dokładnie umyć zęby, osoby z protezami nie powinny używać kleju. W czasie badania, między pobraniem próbek, nie wolno nic jeść, ani palić tytoniu.

Test oddechowy polega na pomiarze stężenia wodoru w wydychanym powietrzu po uprzednim podaniu badanej substancji. Pobierana jest próbka zerowa przed rozpoczęciem badania w celu sprawdzenia wyjściowego poziomu wodoru w wydychanym powietrzu, następnie pacjent wypija 250 ml roztworu przygotowanego specjalnie do badania konkretnej dysfunkcji przewodu pokarmowego (sorbitol, laktoza, fruktoza lub laktuloza). W zależności od użytego protokołu osoba badana proszona jest o oddanie kolejnych próbek powietrza co 15-20 minut, aż do uzyskania pełnych danych. Czas trwania badania dla nietolerancji sorbitolu, fruktozy i laktozy wynosi 120 minut, dla SIBO 180 minut.

W przypadku wykrycia nietolerancji możliwe jest wystąpienie objawów spowodowanych badaną substancją - bóle brzucha, wzdęcia, biegunka.